Broodfok, stamboom en verantwoord fokken: wat je als katteneigenaar moet weten
Bij HAAR. Kattentrimsalon zie ik dagelijks de gevolgen van slechte fokpraktijken. Katten met erfelijke ziektes, gedragsproblemen en ernstige gezondheidsklachten zijn helaas geen uitzondering. Vaak hoor ik klanten zeggen: “Een stamboom heb ik niet nodig, het was een goed gezin waar de kat uit kwam.” Dat klinkt logisch, maar in werkelijkheid kan dit leiden tot veel leed voor de kat én voor de eigenaar. Een kat is niet zomaar een dier dat je even overneemt. Zeker bij raskatten gaat het om gezondheid, karakter en welzijn. Je moet je echt goed inlezen, want veel mensen denken alleen aan hun eigen belang en kijken te lichtzinnig naar een kitten of ouderdier.
In deze blog leg ik uit wat het verschil is tussen broodfok en goede stamboomfok, waarom een stamboom belangrijk is, waar je op moet letten bij het kopen van een kat, wat je moet weten als je zelf wilt fokken, en waar je financieel rekening mee moet houden.
Broodfok: geld boven welzijn
Broodfok is de productie van kittens puur voor winst, vaak in slechte omstandigheden. Ouders worden niet getest op erfelijke ziektes, krijgen onvoldoende verzorging en de kittens gaan te vroeg bij de moeder weg.
In de salon zie ik schrijnende voorbeelden:
Soms komen fokkers (uiteraard zonder stamboom) langs met 2 of 3 katten tegelijk. Vaak zijn het vrouwtjes van 4 jaar die al 8 nestjes hebben gehad, maar ook mannetjes. Deze katten zitten onder de poep, zijn compleet vervilt van voor tot achter, hebben vlooien, zijn veel te mager, bang en schuchter, niet gesocialiseerd, hebben ontstoken tandvlees, wondjes, schurft of schimmels. De eigenaar geeft aan dat de katten verkocht moeten worden omdat ze hun taak hebben “gedaan”, en dat ze gecastreerd worden en daarna in de verkoop gaan. Natuurlijk wordt het gebracht alsof alles goed gaat: “oh, het was even druk, het vrouwtje kon niet met de andere katten, er was ziekte, etc.” Maar in werkelijkheid zie je dat de dieren lijden. Mijn reflex in de trimsalon is altijd om te helpen waar mogelijk, maar soms vraag ik me af: help ik de kat, of help ik de eigenaar die ze zo kan verkopen alsof alles in orde is? Gelukkig bestaan er altijd nog organisaties als 144, red een dier (knipoog).
Een ander schrijnend voorbeeld: een klant nam een 3-jarige Maine Coon over van een fokster voor een maar €50,- (bij mijn gaan dan alle alarmbellen rinkelen). Ze was helemaal blij, want ze dacht een echte fokkat te hebben, ze had geen geld dus was blij met deze goedkope aankoop. In de salon bleek echter dat de kat een verdikte melkklier had (bijna altijd een tumor die vrijwel altijd terugkomt), FORL in zo’n ernstige mate dat het hele gebit eruit moest, én een vacht die extreem snel in vilt zat, waarvoor dure behandelingen nodig waren. De klant had geen geld voor dierenartsbehandelingen en dacht dat alles “wel mee zou vallen”. Ook het haarverlies van de kat was een probleem, waardoor verzorging lastig werd. Dan heb je als eigenaar geen geld, een kat die echt best ziek is en verzorging en dierenarts behandelingen nodig heeft…
Gevolgen van broodfok die ik dagelijks zie:
Zwakke immuniteit of infectieziektes
Erfelijke aandoeningen zoals nierproblemen, hartafwijkingen of oogproblemen
Gedragsproblemen door slechte socialisatie
Het goedkoop kopen van een kitten of het “even overnemen” van een kat kan uiteindelijk leiden tot hoge kosten en veel verdriet, zoals katten die meerdere operaties nodig hebben of ernstig ziek blijken.
Goede stamboomfok: kwaliteit, gezondheid en verantwoordelijkheid
Bij verantwoorde fokkers draait alles om gezondheid, karakter en welzijn. Ouderdieren worden getest op erfelijke aandoeningen zoals:
HCM (hypertrofische cardiomyopathie)
PKD (polycystic kidney disease)
FIV/FELV screenings bij alle rassen
Ouderdieren krijgen altijd de juiste inentingen, ontworming en medische controles, en de kittens worden gecontroleerd voordat ze hun nieuwe huis betrekken. Een stamboom is niet alleen een papiertje, het geeft zekerheid dat de kat uit een gezonde, gecontroleerde lijn komt.
Let op: niet elke fokker met een stamboom doet zijn werk goed. Vraag altijd om alle papieren, zoals stamboom, dierenartsrapporten met uitslagen van tests en inentingsbewijs.
Kijk ook in het huis zelf:
Is het extreem schoon?
Bij 5 katten kan dat logisch zijn
Bij 30 katten in een klein huis is extreem schoon onmogelijk
Hoe zien de andere katten eruit?
Zijn er katten in de tuin in hokken? Hoe groot zijn deze? Hebben ze binnen- en buitenruimte?
Vraag altijd om de andere katten te zien, niet alleen de kitten waarvoor je komt
Katten kopen: karakter, verzorging en financiële planning
Een kitten komt niet automatisch bij jou thuis voor een gezellig huisdier. Let goed op het karakter: past het bij jou en je gezin?
In de trimsalon hoor ik regelmatig:
“Ik wist niet dat de kat zo haarde, dat heeft de fokker nooit gezegd.”
“Als ik wist dat de kat geen schootkat was, wilde ik hem niet.”
Daarnaast moet je van tevoren financiële planning doen. Een raskat kost meer dan alleen de aanschafprijs. Houd rekening met:
Voeding: bij een raskat is voer uit de supermarkt onvoldoende
Regelmatige dierenartscontroles (minimaal 1-2x per jaar, vaccinaties, tandverzorging, preventieve zorg)
Mogelijke ras-specifieke ziekten en de kosten voor behandeling
Vachtverzorging en trimbehandelingen (frequentie, kosten, veel verharen?)
Zelf fokken: een zware verantwoordelijkheid
Fokken is niet iets wat je zomaar doet. Als je een nestje wilt, moet je:
Ouderdieren volledig medisch laten testen op ras-specifieke aandoeningen
Vaccinaties, ontwormingen en gezondheidscontroles bijhouden
Zorgen dat de kat uit een stamboomrijke, gezonde lijn komt
Rechten hebben om te fokken via een erkende kattenorganisatie
Zonder dit vergroot je de kans op zieke kittens en ernstige gezondheidsproblemen.
Een voorbeeld uit de salon illustreert dit perfect: een klant had een Scottisch Fold mannetje en wilde graag fokken. Tijdens de trimbehandeling ontdekte ik dat de kat een slecht gebit had en pijnlijke heupen, iets wat vaak voorkomt bij Scottisch Folds door een DNA-fout in het kraakbeen die ook de gewrichten aantast. Ik heb geprobeerd de klant te overtuigen dat hij niet met deze kat moest fokken en dat hij desnoods een dierenarts moest raadplegen. Maar hij vond de kat zo leuk dat het hem niets uitmaakte wat de kat had en hij gewoon van plan was vrouwtjes te zoeken.
Dit laat duidelijk zien dat verantwoord fokken kennis, verantwoordelijkheid en gezond verstand vereist. Sommige katten zijn simpelweg niet geschikt om mee te fokken, en het negeren van deze signalen kan desastreus zijn voor de gezondheid van de kat en het welzijn van eventuele kittens.
Thalien’s tips
Bij HAAR. Kattentrimsalon sta ik klaar om kattenliefhebbers te adviseren over gezonde raskatten, verantwoord fokken en de juiste verzorging. Of je nu overweegt een kitten aan te schaffen, vragen hebt over stamboom, erfelijke aandoeningen of kosten, of wilt weten hoe je jouw kat gezond houdt, je kunt bij mij terecht voor praktisch advies, deskundige tips en persoonlijke begeleiding.
Samen zorgen we ervoor dat jouw kat veilig, gezond en gelukkig is, en dat je als eigenaar goed geïnformeerd bent bij elke keuze die je maakt.
